W starożytnej stolicy Armenii odkryto najdalej na wschód wysunięty rzymski akwedukt
17 listopada 2021, 06:27Naukowcy z Westfalskiego Uniwersytetu Wilhelma w Münsterze oraz Narodowej Akademii Nauk Republiki Armenii odkryli w starożytnej stolicy kraju, Atashat (Artaxata), pozostałości rzymskiego akweduktu. Tym samym jest to najdalej na wschód położony akwedukt w świecie rzymskim. Akwedukt powstał po tym, jak miasto zostało zrównane z ziemią przez legiony, a następnie odbudowane przy pomocy Rzymian.
W epoce miedzi ludzie poważne zanieczyścili środowisko rtęcią. Niektórzy jedli jej związki?
16 listopada 2021, 13:27Naukowcy informują o zidentyfikowaniu najstarszego miejsca, w którym człowiek zanieczyścił rtęcią siebie i środowisko naturalne. Zespół specjalistów przebadał kości 370 osób z 50 grobów znalezionych na 23 stanowiskach archeologicznych na południu Hiszpanii i Portugalii. Szczątki pochodzą z okresu 5000 lat, począwszy od neolitu. Efektem pracy jest opublikowany na łamach Journal of Osteoarcheology artykuł The use and abuse of cinnabar in Late Neolithic and Copper Age Iberia.
Znamy wspólnego przodka i drogę rozprzestrzeniania się języków transeurazjatyckich
16 listopada 2021, 11:08Języki transeurazjatyckie to termin wprowadzony na oznaczenie sąsiadujących języków tradycyjnie klasyfikowanych jako ałtajskie. Do transeurazjatyckich mają należeć tureckie, mongolskie, tungusko-mandżurskie oraz japoński i koreański. Pojęcie języków transeurazjatyckich budzi spory wśród specjalistów. Wiele podobieństw pomiędzy tymi językami wynika z kontaktów między nimi. Powstaje jednak pytanie, czy przynajmniej część z podobieństw to nie wynik posiadania wspólnego przodka. A jeśli tak, to gdzie i kiedy języki te zaczęły się od siebie oddzielać.
Pierwsza mapa dźwiękowa Wisły na Mazowszu
16 listopada 2021, 10:31"Rozśpiewana swoim szumem. Mapa dźwiękowa Wisły na Mazowszu" to projekt płockiej Fundacji Nobiscum. Znajdzie się na niej niespełna 160 min nagrań wykonanych w 40 lokalizacjach (ukazują one soundscape zarówno naturalny, jak i industrialny). Mapa będzie mieć formę 2-płytowego wydawnictwa CD. Ukaże się ono w grudniu br. w nakładzie 700 sztuk i dzięki dofinansowaniu mazowieckiego samorządu będzie dostępne nieodpłatnie w wybranych miejscach na Mazowszu.
IBM zaprezentował 127-kubitowy procesor kwantowy Eagle
15 listopada 2021, 17:40IBM zaprezentował 127-kubitowy procesor kwantowy Eagle. Dzięki niemu, jak zapewnia koncern, klienci firmy będą mogli wykorzystać niedostępne dotychczas zasoby obliczeniowe, co ma się stać krokiem milowym w kierunku wykorzystania obliczeń kwantowych w codziennej praktyce. Eagle ma bowiem wkrótce zostać udostępniony wybranym partnerom IBM-a.
Niezwykła cecha ludzkiego mózgu. Mamy zaskakująco niskie zagęszczenie kanałów jonowych
12 listopada 2021, 11:41Naukowcy z MIT ze zdumieniem zauważyli, że ludzkie neurony mają mniejsze niż można by się spodziewać zagęszczenie kanałów jonowych w porównaniu z innymi ssakami. Kanały jonowe wytwarzają impulsy elektryczne, za pomocą których neurony się komunikują. To kolejne w ostatnim czasie zdumiewające spostrzeżenie dotyczące budowy mózgu. Niedawno informowaliśmy, że zagęszczenie synaps z mózgach myszy jest większe niż w mózgach małp.
Olej palmowy wspomaga przerzutowanie nowotworów
12 listopada 2021, 09:37Olej palmowy jest szeroko stosowany w przemyśle spożywczym. Znajdziemy go w słodyczach, margarynach czy żywności dla niemowląt. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności ostrzega, że olej palmowy zawiera najwyższe wśród tłuszczów roślinnych stężenie substancji potencjalnie rakotwórczych. Naukowcy z Institute for Research in Biomedicine opisali, w jaki sposób kwas palmitynowy – obecny głównie w oleju palmowym – zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się nowotworów
Polskie badania nad stężeniem radionuklidów w powietrzu polarnym dostarczają cennych informacji
10 listopada 2021, 17:04Naukowcy z NCBJ i z Instytutu Geofizyki PAN opublikowali wyniki wieloletnich badań stężeń radionuklidów w regionie polarnym i w Polsce. Zebrane dane wzbogacają wiedzę o ruchu i mieszaniu się mas powietrza w skalach od regionalnej aż do globalnej, oraz o zapyleniu środowiska.
NASA już planuje budowę kolejnego wielkiego teleskopu kosmicznego
10 listopada 2021, 13:01W przyszłym miesiącu odbędzie się start Teleskopu Kosmicznego Jamesa Webba (JWST), a NASA już myśli o budowie kolejnych wielkich teleskopów kosmicznych. Large Ultraviolet Optical Infrared Surveyor (LUVOIR) oraz Habitable Exoplanet Imaging Mission (HabEX 4-H) to dwie koncepcje, które otrzymały najwyższą rekomendację Narodowych Akademii Nauk USA w ramach przeprowadzonego właśnie Decadal Survey on Astronomy and Astrophysics 2020 (Astro2020)
NASA przesuwa termin lądowania ludzi na Księżycu
10 listopada 2021, 11:24Szef NASA, Bill Nelson, poinformował dziennikarzy, że załogowa misja na Księżyc zostanie zorganizowana „nie wcześniej niż w roku 2025”. Tym samym będzie o co najmniej rok opóźniona w stosunku do terminu wyznaczonego przez administrację prezydenta Trumpa. Misji już wcześniej groziło opóźnienie, gdyż pojawiło się wiele różnych problemów, a na ostateczną decyzję o przesunięciu jej terminu główny wpływ miał spór sądowy pomiędzy NASA a firmą Blue Origin Jeffa Bezosa.
